Sickle Cell Anemia Puipuiga

Anotusi
- O le a le selesaito sela sela?
- E mafai ona puipuia le SCA?
- Faʻafefea ona ou iloa pe a ou aveina le kenera?
- E i ai se auala e mautinoa ai o le a ou le pasi luga o le kenera?
- Le pito i lalo
O le a le selesaito sela sela?
Sickle cell anemia (SCA), o nisi taimi e taʻua ole sickle cell faamaʻi, ose toto le afaina lea e mafua ai ona fai e lou tino se hemoglobin e taʻua o le hemoglobin S. Hemoglobin o loʻo maua ai le okesene ma o loʻo maua i sela mumu mumu (RBCs).
E ui e masani ona lapotopoto le RBCs, ole hemoglobin S e mafua ai ona pei ole C, ma foliga ai ose selesaito. O lenei foliga e faʻamaʻaʻa ai i latou, puipuia i latou mai le punou ma piʻo pe a o atu i ou ala toto.
O lona iʻuga, e mafai ona latou mau ma poloka le tafe o le toto i ala toto. Lenei mafai mafua tele tele o tiga ma iʻu tumau aafiaga i ou totoga.
Hemoglobin S e vave foi ona malepe i lalo ma e le mafai ona aveina le tele o le okesene e pei o le hemoglobin masani. O lona uiga o tagata e iai le SCA e maualalo le maualuga o le okesene ma e toʻaitiiti RBC. O nei mea uma e lua e mafai ona oʻo atu ai i le tele o faʻafitauli.
E mafai ona puipuia le SCA?
Sickle cell anemia o se tuʻufaʻasolopito tulaga tagata e fananau mai ma, o lona uiga e leai se auala e "puʻeina" mai seisi tagata. Tusa lava, e te le manaʻomia le i ai o le SCA ina ia maua ai e lau tama.
Afai e iai sau SCA, o lona uiga na e faʻasolo mai i lalo le genes sela e lua - ole tasi mai lou tina ma le tasi mai lou tama. A leai sau SCA ae iai isi tagata o lou aiga e ono maua na o le tasi le sela ole selesaito. Lenei e taʻua o le selesaito sela uiga (SCT). Tagata e iai le SCT e naʻo le tasi le sela ole selesaela e maua ai.
A o le SCT e le mafua ai ni faʻailoga poʻo ni faʻafitauli tau soifua maloloina, o le i ai e faʻateleina ai avanoa o lau tama maua SCA. Mo se faʻataʻitaʻiga, afai o lau paga ei ai le SCA poʻo le SCT, e mafai ona maua e lou alo ni genes sela se lua, mafua ai le SCA.
Ae faʻafefea ona e iloa o loʻo e tauaveina se selesaito sela sela? Ae faʻapefea genes a lau paʻaga? O iina e omai ai suʻega toto ma se faufautua o gafa.
Faʻafefea ona ou iloa pe a ou aveina le kenera?
E mafai ona e iloa pe oe tauʻaveina le selesaito sela o le tino e ala i se faigofie suʻega toto. O le a ave e se fomaʻi sina toto mai se alatoto ma iloiloina i totonu o le potu suesue. O le a latou vaʻai mo le i ai o hemoglobin S, o le le masani ai ituaiga o hemoglobin o loʻo aʻafia i le SCA.
A iai le hemoglobin S, o lona uiga e i ai sau SCA poʻo le SCT. Ina ia faʻamaonia poʻo fea o ia oe, o le a toe tulitatao e le fomaʻi le isi suʻega toto e taʻua o le hemoglobin electrophoresis. O lenei suʻega e tuʻu eseʻese eseʻese ai ituaiga hemoglobin mai si tamai faʻataʻitaʻiga o lou toto.
Afai latou te vaʻai i le hemoglobin S, e iai lau SCA. Ae afai latou te vaʻaia uma hemoglobin S ma masani hemoglobin, oe maua SCT.
Afai e i ai sau ituaiga o talafaʻasolopito o aiga o le SCA ma fuafua e fai sau fanau, o lenei faigofie suʻega e mafai ona fesoasoani ia te oe ia malamalama atili ai i ou avanoa o le pasi i luga o le kenera. O le selesaito sela sela e masani foi ona taatele i nisi faitau aofaʻi o tagata.
E tusa ai ma le Nofoaga Tutotonu mo le Faʻatonutonuina o Faʻamaʻi, o le SCT o loʻo i totonu o Aferika-Amerika. E maua foʻi faʻatele i tagata ma tuaa mai:
- itulagi Sahara Aferika
- Amerika i Saute
- Amerika Tutotonu
- le Caribbean
- Saudi Alapi
- Initia
- Atunuʻu Metitirani, pei o Italia, Eleni, ma Turkey
Afai e te le o mautinoa e uiga i lou aiga talaʻaga ae manatu oe ono paʻu i totonu o se tasi o nei vaega, mafaufau e faia se suʻega toto na o ia mautinoa.
E i ai se auala e mautinoa ai o le a ou le pasi luga o le kenera?
O kenera o se mataupu faigata. Tusa lava pe o oe ma lau paʻaga o loʻo suʻesuʻe ma maua uma o laʻau le gafa, o le a le uiga o lenei mea mo au lumanaʻi fanau? O saogalemu pea le iai o ni fanau? Tatau ona e mafaufau i isi filifiliga, pei o le vaetamaina?
Ole fesoasoani ole kenera e mafai ona fesoasoani ia te oe e faʻataʻitaʻi uma au faʻaiʻuga ole suʻega ile toto ma fesili e mulimuli mai mulimuli ane. Vaʻai i faʻaiuga o suʻega mai ia te oe ma lau paga, e mafai ona latou tuʻuina atu ia te oe ni faʻamatalaga faʻapitoa e uiga i avanoa o lau tama e maua ai le SCT poʻo le SCA.
Mauaina o soʻo se lumanaʻi fanau ma lau paʻaga ono maua le SCA e mafai foi ona faigata ona faʻagasolo. O fesoasoani faʻapitoa e mafai ona fesoasoani ia te oe e faʻatautaia nei lagona ma mafaufau i filifiliga uma o loʻo avanoa ia te oe.
Afai o loʻo e nofo i le Iunaite Setete poʻo Kanata, o le National Society of Genetic Counsorsors o loʻo i ai se mea faigaluega e fesoasoani ia te oe e maua ai se fesoasoani faʻafanua i lau eria.
Le pito i lalo
O le SCA o se tofi tuufaasolo, e faigata ai ona taofia. Ae afai oe popole i le i ai o se tamaititi ma SCA, e i ai ni nai laʻasaga e mafai ona e faia ia mautinoa ai o le a le maua le SCA. Manatua, o fanau maua tofi kenera mai paaga uma, o lea ia mautinoa lau paʻaga faia nei laʻasaga foi.