9 Ituaiga o Faanoanoaga ma Faafefea ona Iloa Latou
![Immersion Au Cœur Des Funérailles D’un Pompier Mort Au Feu (Bruxelles)](https://i.ytimg.com/vi/VbUmKkksmsY/hqdefault.jpg)
Anotusi
- Malamalama i le faʻanoanoa
- 1. Faʻanoanoa tele
- 2. Faʻanoanoa faifai pea
- 3. Manic depression, poʻo le faʻamaʻi o le bipolar
- 4. Psychosis faʻanoanoa
- 5. Faʻanoanoa Perinatal
- 6. Faʻafitauli o le toto i le Premenstrual
- 7. Faʻanoanoa vaitau
- 8. Faʻanoanoa tulaga
- 9. Faanoanoaga faʻanoanoa
- Faʻafefea ona ou iloa le ituaiga o ia te aʻu?
- Puipuiga o le pule i le ola
Malamalama i le faʻanoanoa
O tagata uma e ui atu i vaitaimi o le loloto o faanoanoaga ma faanoanoaga. O nei lagona e masani lava ona mou ese atu i totonu o ni nai aso po o vaiaso, fuafua i tulaga. Ae o le loloto o faʻanoanoaga e sili atu ma le lua vaiaso ma afaina ai lou gafatia e galue atonu o se faʻailoga o le faʻanoanoa.
O nisi o faʻailoga masani o le faʻanoanoa o le:
- loloto lagona o le faanoanoa
- uiga pogisa
- lagona o le leai o se aoga po o le leai o se faamoemoe
- suia le manaʻo
- moe suia
- leai se malosi
- le mafai ona mafaufau loloto
- faigata ona pasi lau masani gaioiga
- leai se fiafia i mea na e masani ona e fiafia ai
- alu ese mai uo
- popolega i le oti poʻo mafaufauga o le afaina oe lava
O le faʻanoanoaga e afaina ai tagata uma eseʻese, ma e ono na o ni nai faʻailoga e te maua ai. E i ai foi isi faʻailoga e le o lisiina iinei. Manatua o le mea masani foi le i ai o nisi o nei faʻailoga mai lea taimi i lea taimi e aunoa ma le i ai o le faʻanoanoa.
Ae afai e amata ona latou aʻafia lou olaga i lea aso ma lea aso, atonu o iʻuga ia o le faʻanoanoa.
E tele ituaiga o faʻanoanoaga. E ui latou te fefaʻasoaaʻi i nisi o faʻailoga masani, e iai foʻi latou eseesega taua.
Lenei o se vaʻaiga i le iva ituaiga o faʻanoanoaga ma pe faʻapefea ona latou aʻafia tagata.
1. Faʻanoanoa tele
O le faʻanoanoaga tele e lauiloa foi o le faʻamaʻi o le mafaufau, poʻo le lotomafatia. E taatele lava - tusa ma le 16.2 miliona tagata matutua i le Iunaite Setete na oʻo i le sili atu ma le tasi le tele o faʻanoanoaga vaega.
Tagata o loʻo tele faʻanoanoaga latou te iloa faʻailoga ile tele o aso, aso uma. Pei o le tele o tulaga o le mafaufau, e leai se mea e fai ma mea o loʻo tupu i ou autafa. E mafai ona e maua se aiga alofa, tone o uo, ma se miti galuega. E mafai ona e maua le ituaiga olaga o loʻo matauʻa isi ma o loʻo iai pea faʻanoanoa.
Tusa lava pe leai se mafuaʻaga tatau mo lou faʻanoanoa, e le o lona uiga e le moni pe mafai ona na ona e faʻafaigataina.
O se ogaoga ituaiga o faʻanoanoaga e mafua ai faʻailoga pei o:
- lotovaivai, faanoanoa, po o le faavauvau
- faigata ona moe pe moe tele
- leai se malosi ma le lelava
- leai se fia 'ai pe soona' ai tele
- tiga ma tiga e le mafaamatalaina
- leiloa le fiafia i gaioiga sa fiafia muamua
- leai se mafaufau loloto, manatua mea faʻafitauli, ma le le mafai ona faia filifiliga
- lagona o le leai o se aoga po o le leai o se faamoemoe
- popole i taimi uma ma le popole
- mafaufauga o le oti, afaina oe lava, pe pule i le ola
O nei faʻailoga mafai ono vaiaso pe oʻo foʻi masina. Nisi tagata ono maua se tasi faʻasologa o tele faʻanoanoaga, ae o isi e mauaina i o latou olaga atoa. Tusa lava pe o le a le umi o ona faʻailoga tumau, o le tele o faʻanoanoaga e mafai ona mafua ai faʻafitauli i au fegalegaleaiga ma aso uma gaioiga.
2. Faʻanoanoa faifai pea
Faʻaletonu faʻaletonu ole faʻafitauli o le faʻanoanoa e tumau mo le lua tausaga pe sili atu. E faʻaigoa foʻi ile dysthymia poʻo le faʻanoanoa faʻafuaseʻi. Tumau faʻanoanoaga ono le lagonaina le malosi e pei o le tele faʻanoanoaga, ae mafai lava ona faʻalavelave sootaga ma faia aso uma galuega faigata.
O ni faʻailoga o le faʻaauau loto faʻanoanoa e aofia ai:
- loloto le faʻanoanoa poʻo le leai o se faʻamoemoe
- maualalo lou manatu ifo ia te oe lava po o lagona o le le atoatoa
- leai se fiafia i mea na e fiafia iai
- suia le manaʻo
- Suiga i le moe moe pe maualalo le malosi
- faʻafitauli ma mafaufau loloto
- faigata galue i le aʻoga poʻo le galuega
- le mafai ona lagona le fiafia, e oʻo lava i taimi fiafia
- aveʻaga lautele
E ui lava o se umi-taimi ituaiga o faʻanoanoaga, o le ogaoga o faʻailoga mafai ona faʻaititia laitiiti malosi mo masina i le taimi ao le i toe leaga. O nisi tagata e i ai foi vaega o le ogaoga faʻanoanoaga muamua pe ao latou i ai pea faʻavaivai faʻafitauli o le mafaufau. E taʻua lea mea o le faʻanoanoaga lua.
O le lotomafatia faifai pea e tumau mo le tele o tausaga i le taimi, o lea tagata tagata ma lenei ituaiga o le faʻanoanoa e ono amata ona lagona e pei o latou faʻailoga o se vaega o la latou masani vaʻaiga i le olaga.
3. Manic depression, poʻo le faʻamaʻi o le bipolar
Manic depression e aofia ai vaitau o le mania poʻo le hypomania, lea e te lagona ai le fiafia tele, feauauai ma vaega o le faʻanoanoa. Manic depression o se igoa ua leva mo le faʻamaʻi bipolar.
Ina ia mafai ona maua oe ile faʻamaʻi o le bipolar I, e tatau ona e tofo i se faʻamaʻi ole mania e fitu aso le umi, pe itiiti ifo pe a manaʻomia le faʻataʻotolia ile falemaʻi. Oe ono maua se faʻavaivai vaega muamua pe mulimuli i le manic vaega.
O vaega o le loto faʻanoanoa e tutusa lava a latou faʻailoga ma le tele o faʻanoanoaga, e aofia ai:
- lagona faʻanoanoa poʻo le gaogao
- leai se malosi
- lelava
- faafitauli o le moe
- faʻalavelave faʻalautele
- faaititia gaoioiga
- leiloa le fiafia i gaioiga fiafia muamua
- mafaufauga pule i le ola
Faʻailoga o le manic phase aofia ai:
- malosi maualuga
- faaitiitia le moe
- itaitagofie
- tuuga mafaufauga ma le tautala
- mafaufauga maoae
- faateleina le taua o le tagata lava ia ma le talitonuina
- amioga le masani ai, le mautinoa, ma le faʻatamaʻia oe lava
- lagona fiafia, "maualuga," poʻo le fiafia
I tulaga ogaoga, o vaega e mafai ona aofia ai faʻailoga ma faʻasesega. Hypomania o se sili atu le ogaoga ituaiga ituaiga o mania. Oe mafai foi ona i ai fefiloi vaega lea e maua ai faʻailoga o uma mania ma faʻanoanoa.
E tele ituaiga o faʻamaʻi bipolar. Faitau atili e uiga ia latou ma faʻafefea ona maua latou faʻamaoniga.
4. Psychosis faʻanoanoa
O nisi tagata e tele le faʻanoanoaga e o atu foʻi i vaitaimi o le le toe fesoʻotaʻi ma mea moni. E taʻua lenei mea o le psychosis, e mafai ona aʻafia ai ni faʻailoga ma ni mafaufauga sese. O le faʻataʻitaʻia o nei mea uma e lua o loʻo lauiloa i le falemaʻi o se faʻamai ogaoga o le faʻasoesa ma le mafaufau. Ae ui i lea, o nisi kamupani e faʻaauau pea ona vaʻai i lenei mea mataʻutia o le depressive psychosis poʻo le psychotic depression.
Faʻaloʻalo pe a e vaʻai, faʻalogo, sogisogi, tofoina, pe lagona ni mea e le o i ai iina. O se faʻataʻitaʻiga o lenei mea o le faʻalogo i leo poʻo le vaʻai i tagata e le o iai. A delusion o se vavalalata taofi talitonu e manino sese pe leai se uiga. Ae i se tasi o loʻo maua i le psychosis, o nei mea uma e matua moni ma moni.
Faʻanoanoa ma psychosis mafai mafua ai faʻailoga tino foi, e aofia ai faʻafitauli nofo nofo filemu pe faʻatelegese gaioiga faʻaletino.
5. Faʻanoanoa Perinatal
Perinatal depression, o le falemaʻi ua lauiloa o le tele o faʻanoanoaga faʻafitauli ma peripartum onset, tupu i le taimi o maʻito po o totonu o le fa vaiaso o le fanau mai. E masani ona taua ole postpartum depression. Ae o lena faaupuga faʻatoa faʻaaogaina i le faʻanoanoa pe a uma ona fanau. Perinatal depression mafai ona tupu a o e maito.
O suiga o le kanesa e tupu i le taimi o le maitaga ma le fanauina o le pepe e mafai ona faʻaosofia ai suiga i le faiʻai e mafua ai ona suia lagona. O le leai o se moe ma le faʻaletonu tino e masani ona o faatasi ma maitaga ma le mauaina o se pepe fou e le fesoasoani foi.
Faʻailoga o le perinatal depression mafai ona ogaoga pei o na o le tele faʻanoanoaga ma aofia ai:
- faʻanoanoa
- popole
- ita poʻo le ita
- lelava
- matua popole lava ile soifua maloloina o le pepe ma le saogalemu
- faigata ona tausi mo oe lava poʻo le pepe fou
- mafaufauga o le afaina o oe lava pe faʻaleagaina le pepe
Tamaʻitaʻi e leai se lagolago pe na i ai muamua faʻanoanoaga i ai i le sili atu lamatiaga o le atiaʻe perinatal depression, ae mafai ona tupu i soo se tasi.
6. Faʻafitauli o le toto i le Premenstrual
Premenstrual dysphoric maʻi (PMDD) o se ogaoga ituaiga o premenstrual syndrome (PMS). E ui o faʻailoga a le PMS e mafai ona faʻale tino ma faalemafaufau, ae o faʻailoga a le PMDD e tele naʻu ina mafaufau.
O nei faʻailoga o le mafaufau e sili atu le ogaoga nai lo i latou e fesoʻotaʻi ma le PMS. Mo se faʻataʻitaʻiga, o nisi fafine e ono lagona atili lagona i aso a o lumanaʻi io latou vaitaimi. Ae o se tasi e i ai le PMDD ono maua se tulaga o le faʻanoanoa ma le faʻanoanoa e maua i le ala o lea aso ma lea aso gaioiga.
O isi faʻailoga mafai ole PMDD aofia ai:
- cramas, fulafula, ma susu susu
- tiga ulu
- sooga o ponaivi ma maso
- faʻanoanoa ma faʻanoanoaga
- itaitagofie ma le ita
- matuā suia uiga
- meaʻai manaʻo poʻo le 'ai tele
- fefevalevale osofaiga po o le popole
- leai se malosi
- faʻafitauli taulaʻi
- faafitauli o le moe
E faʻapena foi ile perinatal depression, PMDD e talitonu e fesoʻotaʻi ile suiga ole hormonal. O ona faʻailoga e masani ona amata faʻatoʻa maeʻa ona fegasoloaʻi ma amata ona faʻamalieina pe a oʻo i lou vaitaimi.
Nisi fafine faʻateʻaina PMDD ua na o se leaga mataupu o le PMS, ae o le PMDD mafai ona matua ogaoga ma aofia ai mafaufauga o le pule i le ola.
7. Faʻanoanoa vaitau
Vaitaimi faʻafitauli, valaʻauina foi vaitau afaina ai faʻaletonu ma falemaʻi lauiloa o le sili atu faʻanoanoaga faʻamaʻi ma vaitau mamanu, o le faʻanoanoa e fesoʻotaʻi ma nisi vaitau. Mo le tele o tagata, e masani ona tupu i taimi o le taumalulu masina.
Faʻailoga e masani ona amata i le tautoulu, a o aso amata ona faʻapuʻupuʻu, ma faʻaauau i le taumalulu. Latou te aofia ai:
- aveʻaga lautele
- faateleina manaʻoga mo moe
- mamafa maua
- lagona i aso uma o le faanoanoa, leai se faamoemoe, po o le le agavaa
Vaitau faʻanoanoa e ono atili ai ona leaga a o alu le vaitau ma mafai ona taitai atu ai i le pule i le ola mafaufauga. O le taimi lava e faataamilo ai le tautotogo, e foliga mai e alualu i luma auga. Atonu e fesoʻotaʻi lenei mea ma suiga i ou tino i le tali atu i le faʻateleina o le malamalama faʻanatura.
8. Faʻanoanoa tulaga
O le faʻaletonu o le mafaufau, o le falemaʻi ua lauiloa o le faʻaletonu o le mafaufau ma lagona faʻanoanoa, e foliga mai o le matua lotomafatia i le tele o vaega.
Ae e aumaia e ni mea taua na tutupu poʻo ni tulaga, pei o:
- o le oti o se pele
- o se maʻi tuga poʻo se isi mea lamatia le ola
- feagai ma teteʻaga poʻo tamaiti mataupu vaʻavaʻaia
- le i ai i lagona po o le faʻaletino faiga faʻaleaga
- le le faigaluega pe feagai ma faigata tautupe faigata
- feagai ma tele faʻafitauli faaletulafono
Ioe, e masani lava le faʻanoanoa ma le popole i taimi o mea faʻapena - e oʻo lava i le tuumuli ese mai isi mo sina taimi. Ae o le tulaga o le faʻanoanoa o le mafaufau e tupu pe a amata nei lagona e le oʻo i se faʻatusatusaga i le mea e tupu ai le faʻalavelave ma faʻalavelave ai i lou olaga i aso uma.
Tulaga faʻaletonu faʻailoga foliga masani ona amata i totonu o le tolu masina o le amataga tupu ma mafai ona aofia ai:
- tagi soo
- faanoanoa ma le leai o se faamoemoe
- popole
- suia le manaʻo
- faigata ona moe
- tiga ma tiga
- leai se malosi ma le lelava
- le mafai ona mafaufau loloto
- aveʻaga lautele
9. Faanoanoaga faʻanoanoa
Atypical depression e faʻasino i le faʻanoanoa o le a alu ese mo se taimi i le tali atu i mea lelei na tutupu. Lau fomaʻi ono faʻatatau i ai o se sili atu faʻanoanoaga faʻaletonu ma atypical foliga.
E ui lava i lona igoa, atypical depression e le masani ai pe seasea. E le o lona uiga foʻi e sili atu pe laʻititi le ogaoga nai lo isi ituaiga o faʻanoanoaga.
O le i ai o le faʻanoanoaga faʻanoanoa e mafai ona avea ma luʻitau tele aua oe ono le masani "foliga" atuatuvale i isi (poʻo oe lava). Ae mafai foi ona tupu i le taimi o se vaega o le ogaoga faʻanoanoaga. E mafai ona tupu faʻatasi ma le faʻanoanoa faifai pea.
O isi faʻailoga o le faʻanoanoa faʻanoanoa e mafai ona aofia ai:
- faateleina le fiaai ma le mamafa maua
- le lelei le 'ai
- leaga foliga o le tino
- moe sili atu nai lo masani
- le mautonu
- mamafa i ou lima poʻo ou vae e tasi le itula pe sili atu i le aso
- lagona o le teʻena ma le malamalama i faitioga
- eseese ma tiga
Faʻafefea ona ou iloa le ituaiga o ia te aʻu?
Afai e te manatu oe ono i ai se ituaiga o faʻanoanoaga, e taua le toe tulitatao ma se fomaʻi. O ituaiga faʻaletonu uma e talanoaina i lenei tusitusiga e mafai ona togafitia, e ui e ono umi se taimi e suʻe ai se togafitiga saʻo mo oe.
Afai na e maua muamua i le lotovaivai ma mafaufau atonu ua toe tupu foi, vaʻai lau fomaʻi mafaufau poʻo isi mafaufau faʻapitoa polofesa i le taimi nei.
Afai e te leʻi i ai lava i se lotovaivai muamua, amata i lau fomai muamua tausiga. O ni faʻailoga o le faʻanoanoa e mafai ona fesoʻotaʻi ma se faʻavae o le tino e tatau ona foʻia.
Taumafai e ave i lau fomaʻi faʻamatalaga e uiga i ou faʻailoga e te mafaia. Afai e mafai, taʻua:
- ina ua e faatoa matauina
- pe faʻapefea ona latou aʻafia lou olaga i aso uma
- soʻo se isi lava tulaga faʻalemafaufau o loʻo ia te oe
- soʻo se faʻamatalaga e uiga i se talaʻaga o maʻi o le mafaufau i lou aiga
- fualaʻau uma ma fualaʻau e te le inuina, aofia ai ma vailaʻau ma vailaʻau
Atonu e lagona le le toʻamalie, ae taumafai e taʻu i lau fomaʻi mea uma. Ole mea lea o le a fesoasoani ia latou e tuʻuina atu ia oe se faʻamatalaga saʻo ma faʻasino oe i le ituaiga saʻo o le mafaufau faʻapitoa.
Ua e popole i le tau o auaunaga tau le mafaufau? Nei o auala e lima e maua ai togafitiga mo paketi uma.
Puipuiga o le pule i le ola
Afai e te manatu o se tasi i se vave lamatiaga o ia lava-afaina pe faatiga i se isi tagata:
- Valaʻau le 911 poʻo lau numera faʻafuaseʻi i le lotoifale.
- Tumau ma le tagata seʻia taunuʻu le fesoasoani.
- Aveese ni fana, naifi, vailaʻau, poʻo isi mea e ono afaina ai.
- Faʻalogo, ae aua le faʻamasino, finau, faʻamataʻu, pe ee.
Afai o oe poʻo seisi e te iloa o loʻo mafaufau e pule i le ola, saili se fesoasoani mai se faʻalavelave faʻafuaseʻi poʻo le pule i le pule i le pule i le ola. Taumafai ile National Suicide Prevention Lifeline i le 800-273-8255.
![](https://a.svetzdravlja.org/health/6-simple-effective-stretches-to-do-after-your-workout.webp)